Talk:Guthrie classification of Bantu languages

Page contents not supported in other languages.
From Wikipedia, the free encyclopedia

I will eventually add more to complete this page. azalea_pomp

Summary[edit]

I've added a section at the end that sort of summarizes the details listed above it. The individual Zone sections are necessary for details, but I think a more simplified version was called for.

The data comes from the details of the Zones, plus some addition information from various other wikipedia pages on specific nodes like Northeast Bantu and Southern Bantu. Hope this helps.Listmeister (talk) 18:38, 24 January 2013 (UTC)[reply]

The list has been winnowed out by linking to other articles. However, NE Bantu etc. aren't part of the Guthrie classification. Each A–S zone is divided into decades, and each decade is independent; plus there are languages for most zones that don't fall into any decade. The Maho doc has the details, slightly updated. — kwami (talk) 20:00, 24 January 2013 (UTC)[reply]
I appreciate that Maho has more details, and is more up-to-date. However, the article as it stands is hard to follow, that's why I created the summary. If the cladogram doesn't work, can the article itself be fixed? Listmeister (talk) 21:19, 28 January 2013 (UTC)[reply]

Okay, have the full list from 1948, with the codes as of 2009 in the language info boxes. Still have to adjust Makua, where I had relied too much on Ethnologue. — kwami (talk) 05:33, 1 February 2013 (UTC)[reply]

Personally I find it confusing to have this article divided into two parts, each with a separate list of zones. Could the two parts not be combined so that for example the information about zone B comes all in one place, not in two separate places? Kanjuzi (talk) 11:09, 5 November 2016 (UTC)[reply]

List from Maho (2009)[edit]

Following is the list from Maho (2009), retaining his spelling. I plan on redirecting most red links at least to dab pages, apart from the more obvious dialects. — kwami (talk) 07:19, 1 February 2013 (UTC)[reply]

Blue links verified
§: link was red when list was reviewed; if it is now blue, it may not link to the proper article
A101 ::: Oroko bdu
A11 ::: – Londo (Londo ba Nanga), Lundu
A111 ::: – Ngolo
A112 ::: – Bima
A113 ::: – Lotanga, Dotanga, Batanga
A114 ::: – Koko, Lokoko, Bakoko
A115 ::: – Londo ba Diko
A12 ::: – Lue, Lolue, Balue, West Kundu
A121 ::: – Mbonge
A122 ::: – Kundu, Lokundu, Bakundu
A123 ::: – Ekombe
A13 ::: Balong bwt
A14 ::: Bonkeng bvg
A141 ::: Bafo bwt, Lefo’, “Bafaw”
A15 ::: Manenguba mbo, Mbo
§A15A ::: – North-East Manenguba, incl. Nle mbuu, Nlaa mboo
§A15B ::: – North-West Manenguba, incl. Mienge, Nswase (Basossi) bsi
§A15C ::: – Central Manenguba, incl. Akoose (Bakossi) bss, Elung, Bafun, Bakaka (Ehob mkaa’) bqz, Babong, Mwahed, Mwaneka
A151 ::: Nkongho nkc, Kinkwa, Upper Mbo
A20 : Duala Group
A21 ::: Bomboko bqm, Mboko, Wumboko
A22 ::: Kpe bri, Mokpwe, Bakwiri
A221 ::: Bubia bbx, Bobe
A23 ::: Su szv, Isu, Isubu, Bimbia
A231 ::: Kole kme, Bakolle
A24 ::: Duala dua
A241 ::: – Bodiman
A25 ::: – Oli, Ewodi, Wuri
A26 ::: – Pongo
A261 ::: – Mongo, Mungo
A27 ::: Limba mzd, Mulimba, Malimba
A30 : Bubi-Benga Group
A31 ::: Bobe bvb, Bubi, Ediya
A32 ::: Batanga bnm
A32a ::: – Banoo (at Londgi), Nohu, Noko
A32b ::: – Bapoko (at Kribi), Puku, Naka
§A32C ::: – Batanga at Fifinda
A33a ::: Yasa yko
A33b ::: Kombe nui, Ngumbi
A34 ::: Benga bng
A40 : Basaa Group
A41/42 ::: Lombi-Bankon
A41 ::: – Barombi bbi, Rombi
A42 ::: – Abo abb, Bankon
A43a ::: Basaa bas, Mbene, Mvele
A43b ::: Bakoko bkh, (North Kogo)
A43c ::: – South Kogo
A44 ::: Nen baz, Tunen, Banen
A441 ::: – Aling’a, Eling
A45 ::: Nyo’o, Nyokon
A46 ::: Mandi lem, Lemande, Numaand
A461 ::: Bonek ttf, Ponek, Otomb, Tuotomb
A462 ::: Yambeta yat
A50 : Bafia Group
A501 ::: Hijuk hij
A51 ::: Fa’ lfa, Fak, Lefa, Balom
A52 ::: Kaalong dii, Mbong, Dimbong
A53 ::: Kpa ksf, Rikpa’, Bafia
A54 ::: Ngayaba ngy, Djanti, Tibea
A60 : Sanaga Group
A601 ::: Ki bag, Tuki
A601A (=A61) ::: – Ngoro, Tungoro
A601B ::: – Cangu, Tucangu
A601C ::: – Kombe, Tukombe
A601D ::: – Tsingo, Tsinga, Tutsingo
A601E ::: – Tonjo
A601F (=A64) ::: – Cenga, Bacenga, Tocenga
A601G ::: – Mbele, Mbere, Tumbele
A61 ::: see Tuki A601
A62 ::: Central Yambasa
A62A ::: – Yangben yav
A62B ::: – Mmala mmu
A62C ::: – Elip ekm, Libie, Nulibie
A621 ::: Baca baf, Nubaca
A622 ::: Gunu yas, Nugunu
A623 ::: Mbule mlb, Dumbule
A63 ::: Mangisa mct, Mengisa
A64 ::: see Tuki A601
A65 ::: Bati btc
A70 : Ewondo-Fang Group
A71 ::: Eton eto
A72(a) ::: Ewondo ewo, Yaunde
A72b ::: – Mvele
A72c ::: – Bakja, Badjia
A72d ::: – Yangafek
A73a ::: Bebele beb
A73b ::: Gbigbil bxp, Bebil
A74 ::: Bulu-Bene bum
A74a ::: – Bulu
A74b ::: – Bene
A75 ::: Fang fan, Pangwe
A75A ::: – Ntumu
A75B ::: – Okak
A75C ::: – Make
A75D ::: – Atsi, Batsi
A75E ::: – Nzaman, Zaman
A75F ::: – Mveny
A751 ::: South-West Fang
A80 : Makaa-Njem Group
A801 ::: Gyele gyi, Bagyeli, Bakola
A802 ::: Ukwedjo ukh, Ukhwejo
A803 ::: Shiwe, Oshieba, Ossyeba, “Fang Makina”
A81 ::: Mvumbo nmg, Kwasio, Ngumba, Magbea
A82 ::: So sox
A83 ::: Makaa mcp, South Makaa
A83A ::: – Bebend
A83B ::: – Mbwaanz
A83C ::: – Shikunda, Sekunda
A831 ::: Byep mkk, North Makaa
A832 ::: Bekol biw, Kol, Bikele
A84 ::: Njem njy, Nyem, Zimu
A841 ::: Bajue, Badwee
A842 ::: Koonzime ozm, Nzime
A85a ::: Nkonabeeb, Konabem
A85b ::: Bekwel bkw, Bakwele
A86a ::: Mezime, Medjime
A86b ::: Mpompon mgg, Mpongmpong, Bombo
A86c ::: Mpiemo mcx, Mbimu
A87 ::: Bomwali bmw, Sanghasangha
A90 : Kaka Group
A91 ::: Kwakum kwu, Bakum
A92a ::: Pol pmm
A92b ::: Pomo
A92C ::: Kweso
A93 ::: Kako kkj, Kaka, Yaka
B10 : Myene (Group)
B11 ::: Myene cluster mye
B11a ::: – Mpongwe
B11b ::: – Rongo, Orungu
B11c ::: – Galwa
B11d ::: – Dyumba, Adjumba
B11e ::: – Nkomi
B11F ::: – Enenga
B20 : Kele Group
B201 ::: Ndasa nda, Andasa
B202 ::: Sigu (Sighu) sxe, Lisighu
B203 ::: Sama, Osamayi
B204 ::: Ndambomo
B205 ::: Metombola
B21 ::: Seki (Sekiyani) syi, Bulu, Sheke
B211 ::: Molengue bxc, Balengue
B22a ::: West Kele keb, Kili
B22b ::: Ngom nra, Ungom(o)
B22c ::: Bubi
B22D ::: Tombidi
B22E ::: Mwesa
B23 ::: Mbangwe zmn
B24 ::: Wumbvu wum, Wumvu
B25 ::: Kota koq, Ikota
B251 ::: Shake sak, Asake
B252 ::: Mahongwe mhb
B30 : Tsogo Group
B301 ::: Viya, Gheviva, Eviya, Avias
B302 ::: Himba (Himbaka) sbw, Ghehimba(ka), Simba, (Nsindak?)
B303 ::: Bongwe, Ebongwe, Ghebongwe
B304 ::: Pinzi pic, Ghepinzi, Apindji
B305 ::: Vove buw, Ghevove, Pove, “Bubi”
B31 ::: Tsogo tsv, Ghetsogo, Mitsogo
B32 ::: Kande kbs, Okande
B40 : Shira-Punu Group
B401 ::: Bwisi bwz
B402 ::: Varama bbg, Barama
B403 ::: Vungu vum, Vumbu
B404 ::: Ngubi, Ngove
B41 ::: Shira swj, Sira
B411 ::: Bwali
B42 ::: Sangu snq, Shango
B43 ::: Punu puu
B44 ::: Lumbu lup
B50 : Nzebi Group
B501 ::: Wanzi wdd
B502 ::: Mwele
B503 ::: Vili, Ibhili
B51 ::: Duma dma, Adouma
B52 ::: Nzebi nzb, Njabi
B53 ::: Tsaangi tsa, Tsengi
B60 : Mbete Group
B601 ::: see Mbaama B62
B602 ::: Kaning’i kzo
B603 ::: Yangho ynh, Yongho
B61 ::: Mbete mdt, Mbere
B62 ::: Mbaama mbm, Mbamba, incl. Mpini (=B601)
B63 ::: Nduumo nmd, Mindumbu
B70 : Teke Group
B701 ::: Tsitsege tck
B71 ::: Teghe teg, North Teke
B71a ::: – Keteghe, Tege-Kali
B71b ::: – Kateghe, Njining’i, Nzikini
B72(a) ::: Ngungwel ngz, Ngungulu, North-East Teke
B72b ::: – Mpumpu
B73 ::: West Teke
B73a ::: – Tsaayi tyi
B73b ::: – Laali lli
B73c ::: – Yaa iyx, Yaka
B73d ::: – Tyee tyx, Tee, Kwe
B74 ::: Central Teke
B74a ::: – Njyunjyu nzu, Ndzindziu
B74b ::: – Boo ebo, Boma
B75 ::: Bali tek, incl. Teke, Tio
B76 ::: East Teke
B76a ::: – Mosieno
B76b ::: – Ng’ee
B77a ::: Kukwa kkw (South Teke)
B77b ::: Fumu (Fuumu) (South Teke)
B78 ::: Wuumu, Wumbu
B80 : Tiene-Yanzi Group
B81 ::: Tiene tii, Tende
B82 ::: Boma boh, Buma
B821 ::: Mpe, Kempee
B822 ::: Nunu
B83 ::: Mfinu zmf, Funika, Mfununga
B84 (=B87) ::: Mpuono zmp, Mpuun, (Mbuun?), (Mbunda?)
B85 ::: Yans yns, Yanzi
B85a ::: – Mbiem, West Yansi
B85b ::: – East Yans
B85c ::: – Yeei
B85d ::: – Nsong, Tsong soo, Itsong, Ntsuo, “Songo”
B85e ::: – Mpur, Mput
B85F ::: – Tsambaan
B86 ::: Di diz, Dinga, Dzing
B861 ::: Ngul nlo, incl. Ngwi
B862 ::: Lwel, Kelwer
B863 ::: Mpiin, Pindi
B864 ::: West Ngongo
B865 ::: Nzadi
B87 ::: see Mpuono B84
C10 : Ngondi Group
C101 ::: Dibole bvx, Babole
C102 ::: Ngando ngd
C103 ::: Kota, Dikota
C104 ::: Yaka axk, Aka, incl. Babenzele
C105 ::: Mbenga
C11 ::: Ngondi ndn, Ngundi
C12 ::: Pande-Gongo bkj
C12a ::: – Pande
C12b ::: – Bogongo, Gongo
C13 ::: Mbati mdn
C14 ::: Bomitaba zmx, Mbomitaba, “Bamitaba”
C141 ::: Enyele, Inyele
C142 ::: Bondongo
C143 ::: Mbonzo, Impfondo
C15 ::: Bongili bui, Bongiri
C16 ::: Lobala loq, incl. Likoka, Iboko bkp
C161 ::: Bomboli bml, Bombongo
C162 ::: Bozaba bzo
C20 : Mboshi Group
C201 ::: Bwenyi
C21 ::: Mboko mdu, Mboxo, incl. Ngare (=C23)
C22 ::: Akwa akw
C23::: see Mboko C21
C24 ::: Koyo koh
C25 ::: Mbosi (Mboshi) mdw
C25A ::: – Bunji, Mbonzi
C25B ::: – Olee
C25C ::: – Ondinga
C25D ::: – Ngolo
C25E ::: – Eboi
C26 ::: Kwala kwc, Likwala
C27 ::: Kuba kxx, Likuba
C30 : Bangi-Ntomba Group (I)
C301 ::: Doko
C302 ::: Bolondo bzm
C31a ::: Loi biz, incl. Likila lie
C31b ::: Ngiri
C31C ::: Nunu, Kenunu
C311 ::: Mabale (Mabaale) mmz
C312 ::: Ndobo (Ndoobo) ndw
C313 ::: Litoka
C314 ::: Balobo
C315 ::: Enga, Baenga-Bolombo
C32 ::: Bangi bni, incl. Liku, Moi mow, Rebu
C321 ::: Binza liz, Libinza
C322 ::: Dzamba, Zamba
C323 ::: Mpama
C33 ::: Sengele szg
C34 ::: Sakata cluster skt
C34A ::: – Sakata proper
C34B ::: – Djia, Wadia
C34C ::: – Bai, Kibay
C34D ::: – Tuku, Ketu, Batow
C35a ::: Ntomba nto, incl. Ntomba-Bikoro
C35b ::: Bolia bli
C35C ::: Sakanyi, Lotsakani
C351 ::: Mbompo, Mpombo
C36 ::: Losengo cluster lse
C36a ::: – Poto, Pfoto, incl. Yakata
C36b ::: – Mpesa, Limpesa
C36c ::: – Mbudza
C36d ::: – Mangala, Ngala
C36e ::: – Boloki bkt
C36f ::: – Kangana
C36g ::: – Ndolo ndl
C36H ::: – Yamongeri ymg
C37 ::: Budza bja, Buja
C371 ::: Tembo tmv, Motembo
C372 ::: Kunda
C373 ::: Gbuta, Egbuta
C374 ::: Babale
C40 : Ngombe Group
C401 ::: Pagibete pae
C402::: see under Bwa C44
C403 ::: Kango kty, Likango
C41 ::: Ngombe ngc
§C41A ::: – Ngombe of the Congo River
§C41B ::: – Ngombe at Bosobolo, North Ngombe
§C41C ::: – Ngombe at Libenge, North-West Ngombe
C41D ::: – Binza, East Ngombe
C411 ::: Bomboma bws, incl. Ebuku, Lingonda
C412 ::: Bamwe bmg, incl. Lifonga, Likata, Libobi
C413 ::: Dzando dzn
C414 ::: Ligendza lgz
C415 ::: Likula, Kula
C42 ::: Bwela bwl, Lingi
C43 ::: Benge-Baati
C43A ::: – Baati
C43B ::: – Benge
C43C ::: – Boganga, Boyanga
C43D ::: – Ligbe
C44 ::: Bwa (cluster) bww, Boa, incl. Yewu (=C402)
C441 ::: Bango bbm, Babango, South-West Bwa
C45 ::: Ngelima agh, Angba
C45A ::: – Beo
C45B ::: – Buru
C45C ::: – Tungu
C50 : Soko-Kele Group
C501 ::: Likile
C502 ::: Linga, Elinga
C51 ::: Mbesa zms
C52 ::: So soc, Soko, Eso
C53 ::: Poke pof, Pfoke, Topoke, Gesogo
C54 ::: Lombo loo, Turumbu
C55 ::: Kele khy, Lokele
C56 ::: Foma fom
C60 : Mongo-Nkundo Group
C61 ::: Mongo-Nkundo lol, Lomongo, Lonkundo
§C61A ::: – Bakutu
§C61B ::: – Bokote, incl. Ngata
§C61C ::: – Booli
§C61D ::: – Bosaka
§C61E ::: – Konda, Ekonda, incl. Bosanga-Ekonda
§C61F ::: – Ekota
§C61G ::: – Emoma
§C61H ::: – Ikongo, incl. Lokalo-Lomela
§C61I ::: – Iyembe
§C61J ::: – Lionje, Nsongo, Ntomba
§C61K ::: – Yamongo
§C61L ::: – Mbole, incl. Nkengo, Yenge, Yongo, Bosanga-Mbole, Mangilongo, Lwankamba
§C61M ::: – Nkole
§C61N ::: – South Mongo, incl. Bolongo, Belo, Panga, Acitu
§C61O ::: – Yailima
§C61P ::: – Ngombe-Lomela, Longombe, Ngome à Múná
C611 ::: Bafoto, Batswa de l’Equateur
C62 ::: Lalia lal
C63 ::: Ngando nxd, Bongando
C70 : Tetela Group
C701 ::: Langa
C71 ::: Tetela tll, incl. Hamba hba
C72 ::: Kusu ksv, Fuluka, Kongola
C73 ::: Nkutu nkw, Nkucu
C74 ::: Yela yel, Boyela
C75 ::: Kela kel, Lemba
C76 ::: Ombo oml
C80 : Bushoong Group
C81 ::: Dengese dez, Nkutu
C82 ::: Hendo soe, Lohendo, “Songomeno”
C83 ::: Bushoong buf, Kuba
C83A ::: – Ngeende, Ngendi
C83B ::: – Ngongo
C83C ::: – Pyaang, Pianga, Piong
C83D ::: – Shuwa, Loshoobo
C84 ::: Lele lel
C85 ::: Wongo won, Tukungo
D10 : Mbole-Enya Group
D11 ::: Mbole mdq
D12 ::: Lengola lej
D13 ::: Metoko zmq, Mituku
D14 ::: Enya gey, Ena, Genya
§D14A ::: – Enya at Kisangani
§D14B ::: – Enya at Kongolo
D141 ::: Zura, Zula
D20 : Lega-Holoholo Group
D201 ::: Liko lik, Lika
D21 ::: Baali (Bali) bcp, South-East Bua (Bwa)
D211 ::: Kango kzy, Dikango
D22 ::: Amba rwm, Kwamba, Rwamba
D23 ::: Komo kmw, Kumu
D24 ::: Songola sod, Songoora, North Binja
D25 ::: Lega-Mwenga lgm, Lega-Ntara, Isile
D251 ::: Lega-Malinga lea, Lega-Shabunda, incl. Kanu khx, Kwami ktf
D26 ::: Zimba zmb, Nyangwe, South Binja
D27 ::: Bangubangu bnx
D28 ::: Holoholo hoo
D28a ::: – West Holoholo (Congo-Kinshasa), Guha, Kalanga
D28b ::: † – East Holoholo (Tanzania)
D281 ::: Tumbwe, Etumbwe
D282 ::: Lumbwe
D30 : Bira-Nyali Group
D301 ::: Kari kbj, Kare
D302 ::: ?† Guru bqu, Boguru, Kogoro
D303 ::: Ngbinda nbd, Ngminda
D304 ::: † Homa hom
D305 ::: ?† Nyanga-li nyc
D306 ::: ?† Gbati-ri gti
D307 ::: ?† Mayeka myc
D308 ::: ?† Bodo (CAR) boy
D31 ::: Bhele bhy, Peri, Pere
D311 ::: Bila bip, Forest Bira
D312 ::: Kaiku kkq
§D313 ::: Ibutu, Mbuttu
D32 ::: Bira brf, Plains Bira, Sese, Sumbura
D33 ::: Nyali nlj, “Huku”
D331 ::: Bvanuma vau, South Nyali
D332 ::: Budu buu, Bodo, Ebudu
D333 ::: Ndaaka ndk
D334 ::: Mbo zmw, Imbo
D335 ::: Beeke bkf, Ibeeke
D336 ::: ?† Ngbee jgb, Lingbee
D40 : Nyanga Group
D43 ::: Nyanga nyj
D50 : Bembe-Buyi Group
D54 ::: Bembe bmb
D55 ::: Buyi byi
D56 ::: see under JD50
E40 : Temi Group
E46 ::: Temi soz, Ketemi, “Sonjo”
E50 : Kikuyu-Kamba Group / Central Kenya Bantu
E51 ::: Kikuyu kik, Gikuyu
E52 ::: Embo ebu
E53 ::: Mero mer, Meru
E531 ::: Mwimbi-Muthambi mws
E54 ::: Tharaka thk
E541 ::: Cuka cuh, Chuka
E55 ::: Kamba kam
E56 ::: Daisu dhs, “Se(n)geju”
E60 : Chaga Group
E61 ::: see West Kilimanjaro E621
E62a ::: see West Kilimanjaro E621, Central Kilimanjaro E622
E62b ::: see Central Kilimanjaro E622
E62c ::: see Rombo E623
E621 ::: West Kilimanjaro, Chaga
E621A (=E61) ::: – Rwa rwk, Rwo, Meru
E621B (=E62a) ::: – Mashami jmc, “Hai”
E621C ::: – Siha
E621D ::: – Kiwoso, incl. Kindi, Kombo, Mweka
E621E ::: – Masama
E621F ::: – Ng’uni
E622 ::: Central Kilimanjaro, Chaga
E622A (=E62a) ::: – Mochi old
E622B ::: – Mbokomu
E622C (=E62b) ::: – Wuunjo vun, Kivunjo-Chaga, incl. Kiruwa, Kilema, Mamba, Morang’u (Marangu), Mwika
E622D ::: – Uru
E623 (=E62c) ::: Rombo rof
E623A ::: – Useri, Kiseri
E623B ::: – Mashati
E623C ::: – Mkuu
E623D ::: – Keni
E63 ::: Arusha-Chini, “Rusha”, “Kuma”
E64 ::: Kahe hka
E65 ::: Gweno gwe
E70 : Nyika-Taita Group
E701 ::: Elwana mlk, Mala(n)kote
E71 ::: Pokomo, Pfokomo
§E71A ::: – Upper Pokomo pkb
§E71B ::: – Lower Pokomo poj, Malachini
E72 ::: North Mijikenda, Nyika
E72a ::: – Giryama nyf
E72b ::: – Kauma
E72c ::: – Conyi coh
E72d ::: – Duruma dug
E72e ::: – Rabai
E72F ::: – Jibana
E72G ::: – Kambe
E72H ::: – Ribe
E73-732 ::: South Mijikenda
E73 ::: – Digo dig
E731 ::: ?† – Segeju seg
E732 ::: – Degere
E74 ::: Taita dav
E74a (=G21) ::: – Dabida tvs, Taveta, “Tubeta”
E74b ::: – see Sagala E741
E74C ::: – Kasigau
E741 (=E74b) ::: Sagala tga
F10 : Tongwe-Bende Group
F11 ::: Tongwe tny
F12 ::: Bende bdp
F20 : Sukuma-Nyamwezi Group
F21 ::: Sukuma suk, “Gwe”
§F21A ::: – Kemunasukuma
§F21B ::: – Kemunangweeli
§F21C ::: – Kiiya
§F21D ::: – Kemunadakama
§F21E ::: – Nasa
§F21F ::: – SumaaBu
§F21G ::: – Nelaa
§F21H ::: – Ntuzu
F22 ::: Nyamwezi num
§F22A ::: – Galaganza
§F22B ::: – Mweri
§F22C ::: – Konongo kcz
§F22D ::: – Nyanyembe
§F22E ::: – Takama
§F22F ::: – Nangwila
§F22G ::: – Ilwana
§F22H ::: – Uyui
§F22I ::: – Rambo
§F22J ::: – Ndaala
§F22K ::: – Nyambiu
F23 ::: Sumbwa suw
F24 ::: Kimbu kiv
F25 ::: Bungu wun
F30 : Nilamba-Rangi Group
F31 ::: Nilamba nim, Ilamba
F31A ::: – Central Laamba, Kinilaamba
F31B ::: – Ihaanzu isn, Isanzu
F31C ::: – Ushoola, Kinaushoola
F31D ::: – Iambi, Nyambi
F31E ::: – Mbuga
F32 ::: Nyaturu rim, Remi
F33 ::: Rangi lag, Langi, Irangi
F34 ::: Mbugwe mgz, Buwe
G10 : Gogo-Kagulu Group
G11 ::: Gogo gog
G12 ::: Kagulu kki, North Sagara, Megi, incl. Mangahele (Mangaheri)
G20 : Shambala Group
G21 ::: see Dabida E74a
G22 ::: Pare asa, Pare-Asu, Asu, Chasu
§G22A ::: – North Pare
§G22B ::: – South Pare, incl. Gonja, Mbaga
G221 ::: Mbugu, Kimbugu cha Kawaida, Outer Mbugu, Normal Mbugu
G23 ::: Shambala ksb, Shambaa
G24 ::: Bondei bou
G30 : Zigula-Zaramo Group
G301 ::: Doe doe
G31 ::: Zigula ziw, Zigua
G311 ::: Mushungulu xma (Somalia), incl. Shanbara
G32 ::: Ngh’wele cwe, incl. Kwere
G33 ::: Zaramo zaj, Dzalamo
G34 ::: Ngulu ngp
G35 ::: Ruguru ruf, Luguru
G36 ::: Kami kcu
G37 ::: Kutu kdc
G38 ::: Vidunda vid
G39 ::: Sagala sbm
G40 : Swahili Group
G402 ::: Makwe ymk
G403 ::: Mwani wmw
G404 ::: † Sidi (Pakistan), Habsi
G41-43 ::: Swahili swh, Kiswahili
G41 ::: – Tikuu, Tikulu, Bajuni, Gunya
G411 ::: † – Socotra Swahili
G412 ::: – Mwiini, Miini, Barawa, Mbalazi
G42a ::: – Amu, Pate, Siu, † Ozi
§G42b ::: – Mombasa Swahili, Mvita, Ngare, Jomvu, Changamwe, Kilindini
G42c ::: – Mrima, Mtang’ata, † Lugha ya Zamani
G42d ::: – Unguja, Kiunguja
§G42E ::: – Mambrui, Malindi
§G42F ::: – Fundi, Chifundi
§G42G ::: – Chwaka
§G42H ::: – Vumba
§G42I ::: – Nosse Be (Madagascar)
G43a ::: – Pemba
G43b ::: – Tumbatu
§G43c ::: – Makunduchi, Ka(l)e, “Hadimu”
§G43D ::: – Mafia, Mbwera
§G43E ::: † – Kilwa
§G43F ::: ?† – Mgao, Kimgao
G44 ::: Comorian swb
G44a ::: – Ngazija zdj, Shingazidja
G44b ::: – Njuani wni, Hinzua
G44C ::: – Mwali wlc
G44D ::: – Maore
G50 : Pogolo-Ndamba Group
G51 ::: Pogolo poy, Pogoro
G52 ::: Ndamba ndj
G60 : Bena-Kinga Group
G61 ::: Sango sbp, Rori
G62 ::: Hehe heh
G63 ::: Bena bez
G64 ::: Pangwa pbr
G65 ::: Kinga zga
G651 ::: Magoma gmx
G66 ::: Wanji wbi
G67 ::: Kisi kiz
H10 : Kikongo Group
H11 ::: Bembe beq, incl. Keenge
H111 ::: Hangala, Ghaangala
H112 ::: Kamba-Doondo
H112A ::: – Kamba xku
H112B ::: – Doondo dde
H12 ::: Vili vif, Civili
H13 ::: Kunyi njx
H131 ::: Suundi sdj, Kisuundi, incl. Sundi-Kifouma, Suundi-Kimongo
H14 ::: Ndingi (Cabinda), Ndinzi
H15 ::: Mboka (Cabinda)
H16 ::: Kikongo kon, Kongo
H16a ::: – South Kongo, incl. Kisikongo kwy, Mboma, Songo, Solongo
H16b ::: – Central Kongo, incl. Suundi, Mazinga, Manyanga
H16c ::: – Yombe yom
§H16d ::: – West Kongo, incl. Woyo, Fiote, Kakongo, Kako
H16e ::: – Bwende, incl. Sonde
H16f ::: – Laadi ldi
H16g ::: – East Kongo, incl. Santu, Ntandu
§H16h ::: – South-East Kongo, incl. Nkanu, Zoombo, Pende
H20 : Kimbundu Group
H21 ::: Mbundu cluster kmb
H21a ::: – Kimbundu, Ngola
H21b ::: – Mbamba, Njinga
H22 ::: Sama smd
H23 ::: Bolo blv, Haka
H24 ::: Songo nsx, Nsongo
H30 : Yaka Group
H31 ::: Yaka yaf, Kiyaka, incl. Ngoongo noq, Pelende ppp, Lonzo lnz
H32 ::: Suku sub
H321 ::: Sonde (Soonde) shc, Kisonde
H33 ::: see Holo L12b
H34 ::: Mbangala mxg
H35 ::: Shinji, Yungo
H40 : Mbala-Hunganna Group
H41 ::: Mbala mdp
H42 ::: Hunganna hum, Huana
JD40 : Konzo-Ndandi Group
JD41 ::: Konzo koo, Konjo
JD42 ::: Nandi nnb, Ndandi, Kinande, incl. Shu, Yira
JD43 ::: see under D40
JD50 : Shi-Hunde Group
JD501 ::: Nyindu nyg
JD502 ::: Yaka
JD51 ::: Hunde hke, Kobi
JD52 ::: Haavu hav
JD53 ::: Shi shr, Nyabungu
JD531 ::: Tembo tbt
JD54::: see under D50
JD55::: see under D50
JD56 ::: Bwari kcw, Kabwari
JD60 : Ruanda-Rundi Group
JD61 ::: Ruanda kin, Kinyarwanda
JD62 ::: Rundi run, Kirundi
JD63 ::: Fuliiro flr
JD631 ::: Vira job, Joba
JD64 ::: Subi suj, Shubi, “Sinja”
JD65 ::: Hangaza han
JD66 ::: Ha haq, Kiha
JD67 ::: Vinza vin
JE10 : Nyoro-Ganda Group
JE101 ::: Gungu rub
JE102 ::: Talinga-Bwisi tlj
JE103 ::: Ruli ruc, Luduuli
JE11 ::: Nyoro nyo, Kyopi
JE12 ::: Tooro ttj
JE121 ::: Hema nix
JE13/14 ::: Nkore-Kiga
JE13 ::: – Nyankore nyn, Nkole, (incl. Hima?)
JE14 ::: – Kiga cgg, Ciga
JE15 ::: Ganda lug, Luganda
JE16 ::: Soga xog, incl. Kenyi lke
JE17 ::: Gwere gwr
§JE18 ::: West Nyala
JE20 : Haya-Jita Group
JE21 ::: Nyambo now, “Karagwe”
JE22 ::: Haya hay
§JE22A ::: – Kyamutwara
§JE22B ::: – Bugabo
§JE22C ::: – Bukara
§JE22D ::: – Ziba, Kiziba
§JE22E ::: – Hanja, Ki(h)anja
§JE22F ::: – Hangiro, Ihangiro
§JE22G ::: – Missenyi
JE221 ::: Rashi, Kirashi
JE23 ::: Zinza zin, Dzindza
JE24 ::: Kerebe ked
JE25 ::: Jita jit
JE251 ::: Kwaya kya
JE252 ::: Kara reg, Regi
JE253 ::: Ruri, Rori
JE30 : Masaba-Luhya Group
JE31 ::: Masaba cluster myx
JE31a ::: – Gisu
JE31b ::: – Kisu
JE31c ::: – Bukusu bxk
JE31D ::: – Syan
JE31E ::: – Tachon, Tatsoni
JE31F ::: – Dadiri
JE31G ::: – Buya
JE32 ::: Luyia (Luhyia) cluster luy
JE32a ::: – Hanga, Wanga
JE32b ::: – Tsotso
JE32C ::: – Marama
JE32D ::: – Kisa
JE32E ::: – Kabarasi, Kabras
JE32F ::: – East Nyala nle
JE33 ::: Nyore nyd
JE34 ::: Saamia
JE341 ::: Xaayo, Khayo
JE342 ::: Marachi
JE343 ::: Songa
JE35 ::: Nyuli nuj, Nyole
JE40 : Logooli-Kuria Group
JE401 ::: Ngurimi (Nguruimi) ngq, Ngoreme
JE402 ::: Ikizu ikz
JE403 ::: Suba suh, incl. Ivwang’ano, Gase, Kune, Muulu, Suuna, Ngoe
JE404 ::: Shashi szk, Sizaki
JE405 ::: Kabwa cwa
JE406 ::: † Singa sgm, Cula
JE407 ::: † Ware wre
JE41 ::: Logooli rag, Ragoli
JE411 ::: Idaxo ida, Itoxo
JE412 ::: Isuxa ida, Isukha
JE413 ::: Tiriki ida
JE42 ::: Gusii guz, Kisii
JE43 ::: Kuria kuj, Koria
JE431 ::: Simbiti
JE432 ::: Hacha
JE433 ::: Surwa
JE434 ::: Sweta
JE44 ::: Zanaki zak
JE45 ::: Ikoma ntk, Nata
JE46 ::: see under E40
K10 : Ciokwe-Luchazi Group
K11 ::: Ciokwe cjk, Chokwe, Tshokwe
K12a ::: Luimbi lum
K12b ::: Ngangela nba, Nyemba
K13 ::: Luchazi lch, Lujazi, Ponda
K14 ::: Lwena lue, Luvale
K15 ::: Mbunda mck, Mbuunda
K16 ::: Nyengo nye
K17 ::: Mbwela mfu
K18 ::: Nkangala nkn
K20 : Lozi (Group)
K21 ::: Lozi loz, “Kolololo”
K30 : Luyana Group
K31 ::: Luyana lyn, Luyi
K32 ::: Mbowe mxo
K321 ::: – Mbume
K322 ::: – Liyuwa
K33 ::: Kwangali kwn, Rukwangari, incl. Mbundza
K331 ::: see Manyo K322
K332 ::: Manyo, Rumanyo, incl. Gciriku diu (Dciriku), Sambyu (=K331)
K333 ::: Mbukushu mhw, Thimbukushu
K334 ::: † Mbogedu, “Manyo”, “Rumanyo”
K34 ::: Mashi mho, Masi, incl. Kwandu
K35 ::: Simaa sie
K351 ::: Mulonga
K352 ::: Mwenyi
K353 ::: Koma, Makoma
K354 ::: Imilangu
K36 ::: Shanjo
K37 ::: Kwangwa
K371 ::: – Kwandi
K40 : Subiya-Totela Group
K401 ::: see Ikuhane K42
K402 ::: Fwe fwe
K41 ::: Totela of Zambia ttl
K411 ::: Totela of Namibia
K42 ::: Ikuhane sbs, Subiya, incl. Mbalangwe (=K401)
L10 : Pende Group
L101. ::: Sonde
L11 ::: Pende pem, Pheende
L12a ::: Samba smx, Tsamba, Tsaam
L12b (=H33) ::: Holo hol, Holu, Hongu
L13 ::: Kwese kws, Kwezo, Pindi
L20 : Songe Group
L201 ::: Budya
L202 ::: Yazi
L21 ::: Kete kcv, Tshikete, Ciket
§L21A ::: – Kete proper, East Kete
§L21B ::: – Kete-Kuba, North Kete
§L21C ::: – Kete-Lulua, South-West Kete
L22 ::: Mbagani, Binji
L221 ::: Lwalwa lwa, Lwalu
L23 ::: Songe sop, Yembe
L231 ::: Binji bpj, Bindji
L24 ::: Luna-Inkongo luj
L30 : Luba Group
L301 ::: Kebwe
L31 ::: Luba-Lulua lua
L31a ::: – Luba-Kasai, Tshiluba, Ciluba
L31b ::: – Lulua, Luluwa, West Luba
L32 ::: Kanyoka kny
L33 ::: Luba-Katanga lub, Kiluba
L331 ::: Zela (Zeela), Kizela
L35 ::: Sanga sng, Garengaze, South Luba
L40 : Kaonde (Group)
L41 ::: Kaonde kqn, Kahonde
L50 : Lunda Group
L51 ::: Salampasu slx
L511 ::: – Luntu
L52 ::: Lunda lun
L53 ::: Ruund rnd, Luwunda
L60 : Nkoya (Group)
L60 ::: Nkoya cluster nka
L601 ::: – Kolwe, Lukolwe
L602 ::: – Lushangi
L603 ::: – Shasha, Mashasha
L61 ::: – Mbwera, Mbwela
L62 ::: – Nkoya proper
M10 : Fipa-Mambwe Group
M11 ::: Pimbwe piw
M12 ::: Rungwa rnw
M13 ::: Fipa fip, Icifipa
§M13A ::: – Fipa-Sukuma, Sukuuma, Icisukuuma
§M13B ::: – South Fipa
§M13C ::: – Kandaasi, Icikandaasi
§M13D ::: – Siiwa, Icisiiwa
§M13E ::: – Nkwaamba, Icinkwaamba
§M13F ::: – Kwa, Icikwa
§M13G ::: – Kwaafi, Icikwaafi
§M13H ::: – Ntile, Icintile, Cile, “Yantili”
§M13I ::: – Peemba, Icipeemba
M131 ::: Kulwe (Kuulwe)
M14/15 ::: Mambwe-Rungu mgr
M14 ::: – Rungu, Lungu
M15 ::: – Mambwe
M20 : Nyiha-Safwa Group
M201 ::: Lambya lai, Rambia
§M201A ::: – North Lambya (Tanzania)
§M201B ::: – Central Lambya (Malawi)
§M201C ::: – South Lambya (Zambia)
M202 ::: Sukwa
M21 ::: Wanda wbh, Wandia
M22 ::: Mwanga mwn, Namwanga
M23 ::: Nyiha nih, Nyika
§M23A ::: – West Nyika
§M23B ::: – Nyiha of Mbozi, Central Nyiha
§M23C ::: – Nyika of Rungwe, East Nyika
§M23D ::: – South Nyiha (Zambia)
M24 ::: Malila mgq
M25 ::: Safwa sbk
§M25A ::: – Safwa of Mbeya
§M25B ::: – Mbwila, Uleenje
§M25C ::: – Soongwe
§M25D ::: – Polooto, Poroto
§M25E ::: – Guruka
M26 ::: Iwa
M27 ::: Tambo
M30 : Nyakyusa-Ngonde Group
M301 ::: Ndali ndh
M302 ::: ?† Penja
M31 ::: Nyakyusa-Ngonde nyy, “Sokili”
§M31A ::: – Nyakyusa proper, Nyekyosa
§M31B ::: – Kukwe, Ngumba
§M31C ::: – Mwamba, Lugulu, “Sokelo”
§M31D ::: – Ngonde
§M31E ::: – Kaaselya, Selya
M40 : Bemba Group
M401 ::: Bwile bwc
M402 ::: Aushi auh, Usi
M41 ::: Taabwa tap, Rungu, incl. Shila
M42 ::: Bemba bem, Icibemba, incl. Bangweulu Twa
M50 : Lala-Bisa-Lamba Group
M51/52 ::: Lala-Bisa leb
M51 ::: – Bisa (Biisa), Wisa
M52 ::: – Lala
M521. ::: Ambo
M522 ::: Luano
M53 ::: Swaka
M54 ::: Lamba lab
M541 ::: Lima, Bulima
M542 ::: Temba
M55 ::: Seba kdg, Shishi
M60 : Lenje-Tonga Group / Bantu-Botatwe Group
M61 ::: Lenje leh, Ciina Mukuni
M611 ::: Lukanga Twa
M62 ::: Soli sby
M63 ::: Ila ilb
M631 ::: Sala shq
M632 ::: Lundwe
M633 ::: Kafue Twa
M64 ::: Tonga toi, incl. Leya, Mala, Plateau Tonga, Valley Tonga, Ndawe, Dombe dov
N10 : Manda Group
N101 ::: Ndendeule dne
N102 ::: Nindi nxi
N11 ::: Manda mgs, Manda-Matumba
N12 ::: Ngoni of Tanzania ngo
§N121 ::: Ngoni of Malawi
N13 ::: Matengo mgv
N14 ::: Mpoto mpa
N15 ::: Tonga tog, Siska
N20 : Tumbuka Group
N201 ::: Mwera of Mbamba Bay mjh
N21 ::: Tumbuka cluster tum, Chitumbuka
§N21a ::: – Tumbuka proper
§N21b ::: – Poka
§N21c ::: – Kamanga, Henga
§N21d ::: – Senga
§N21e ::: – Yombe
§N21f ::: – Fungwe
§N21g ::: – Wenya
N30 : Chewa-Nyanja (Group)
N31 ::: Chewa-Nyanja nya, Nyanja-Chewa, Chichewa
N31a ::: – Nyanja
N31b ::: – Chewa, Cewa
N31c ::: – Manganja
§N31D ::: – Nyasa (Mozambique), Nyasa-Cewa
N40 : Senga-Sena Group
N41 ::: Nsenga nse, Cinsenga, Senga, incl. P(h)imbi phm
N42 ::: Kunda kdn, Chikunda
N43 ::: Nyungwe nyu, Chinyungwe, Tete
N44 ::: Sena seh, incl. Podzo (=N46), Rue/Barwe bwg (=N45)
N441 ::: Sena-Malawi swk
N45 ::: see under Sena N44
N46 ::: see under Sena N44
P10 : Matuumbi Group
P11/12 ::: Ndengereko-Rufiji
P11 ::: – Ndengereko ndg
P12 ::: – Rufiji rui, Ruihi
P13 ::: Matuumbi mgw, Kimatuumbi
P14 ::: Ngindo nnq
P15 ::: Mbunga mgy
P20 : Yao Group
P21/22 ::: Yao-Mwera
P21 ::: – Yao yao, Ciyao
P22 ::: – Mwera mwe
P23 ::: Makonde kde, incl. Machinga mvw
P24 ::: Ndonde njd, Mawanda
P25 ::: Mabiha, Mavia
P30 : Makhuwa Group
P31 ::: Makhuwa, Emakhuwa, Makua
P31A ::: – Central Makhuwa vmw, “Makhuwa-Makhuwana”
P31B ::: – Metto (Meetto) mgh
P31C ::: – Chirima vmk, Shirima, incl. Kokola kzn, Lolo llb, Manyawa mny, Marenje vmr, Takwane tke
P31D ::: – Marrevone xmc
P31E ::: – Enahara, Naharra
P31F ::: – Esaka xsq
P31G ::: – Ruvuma Makhuwa, incl. Imithupi, Ikorovere
P311 ::: Koti eko, Ekoti, “Angoje”
P312 ::: Sakati nte, Sangaji, Nathembo
P32 ::: Lomwe ngl (West Makhuwa)
P33 ::: – Ngulu, Mihavane (West Makhuwa)
P331 ::: Lomwe of Malawi lon
P34 ::: Echuwabo chw, Cuabo, incl. Maindo cwb
P341 ::: Moniga mhm
R10 : Umbundu Group
R101 ::: Kuvale
R102 ::: ?† Kwisi
R103 ::: Mbali, Olumbali, Kimbari
R11 ::: Umbundu umb, Mbundu, Nano
R12 ::: Ndombe ndq
R13 ::: Nyaneka nyk
R14 ::: Khumbi khu
R20 : Wambo (Group)
R20 ::: Wambo, Oshiwambo, Ovambo
R21 ::: – Kwanyama kua
R211 ::: – Kafima
R212 ::: – Evale
R213 ::: – Mbandja
R214 ::: – Mbalanhu lnb
R215 ::: – Ndongwena
R216 ::: – Kwankwa
R217 ::: – Dombondola
R218 ::: – Esinga
R22 ::: – Ndonga ndo
R23 ::: – Kwambi kwm
R24 ::: – Ngandjera nne
R241 ::: – Kwaluudhi
R242 ::: – Kolonkadhi-Eunda
R30 : Herero Group
R30 ::: Herero her, Otjiherero
R31A ::: – Central Herero
R31B ::: – Mbanderu, East Herero
R311 ::: – North-West Herero, Kaokoland Herero, incl. Zemba dhm
R312 ::: – Botswana Herero, incl. Mahalapye Herero
R40 : Yeyi (Group)
R41 ::: Yeyi yey, Siyei, “Kuba”
§R41A ::: – East Caprivi Yeyi
§R41B ::: – Ngamiland Yeyi
S10 : Shona Group
S11-15 ≈ S10 ::: Shona sna, Chishona
S11 ::: – Korekore, incl. Tavara twl, Shangwe, Gova, Budya
S12 ::: – Zezuru, incl. Shawasha, Harava, Gova, Hera
S13 ::: – Manyika mxc, incl. Tewe twx, Hungwe
S14 ::: – Karanga, incl. Duma, Govera, Mhari, Nyubi
S15 ::: – Ndau ndc, “Sofala”, incl. Garwe, Danda, Shanga
S16 ::: Kalanga kck, Ikalanga, West Shona
§S16A ::: – Kalanga (proper)
§S16B ::: – Nambya nmq, Nanzwa
§S16C ::: – Lilima, Humbe
§S16D ::: – Nyai, Rozvi
§S16E ::: – Lemba, Remba
§S16F ::: – Lembethu, Rembethu
§S16G ::: – Twamamba, Xwamamba
§S16H ::: – Pfumbi
§S16I ::: – Jaunda (Jawunda)
§S16J ::: † – Romwe
§S16K ::: † – Peri
§S16L ::: † – Talahundra
S20 : Venda (Group)
S21 ::: Venda ven, Tshivenda
§S21A ::: – Phani
§S21B ::: – Ilafuri, West Venda
§S21C ::: – Manda, Central Venda
§S21D ::: – Mbedzi, East Venda
§S21E ::: – Tavhatsindi
§S21F ::: – Ronga, South-East Venda
S30 : Sotho-Tswana Group
S301 ::: Phalaborwa
S302 ::: Kutswe (East Sotho)
S303 ::: Pai (East Sotho)
S304 ::: Pulana (East Sotho)
S31 ::: Tswana tsn, Setswana
§S31a ::: – Central Tswana, incl. Rolong, Ngwaketse
§S31b ::: – East Tswana, incl. Kgatla, Tlokwa
§S31c ::: – North Tswana, incl. Tawana, Ngwato, Kwena
S31d ::: – see Kgalagadi S311
§S31E ::: – South Tswana, incl. Thlaping, Thlaro
S311 (=S31d) ::: Kgalagadi xkv, Sekgalagadi, Qhalaxari
S32 ::: Northern Sotho nso, Sesotho sa Leboa, Sepedi
S32a ::: – Pedi, Masemola, Tau, Koni
S32b ::: – Lobedu, Kgaga
S32C ::: – Gananwa, Tlokwa
S32D ::: – Kopa, Ndebele-Sotho
S32E ::: – Birwa brl
S32F ::: – Tswapong two
S33 ::: Southern Sotho sot, Sesotho
S40 : Nguni Group
S401 ::: † Old Mfengu, Fingo
S402 ::: Bhaca, Baca
§S403 ::: Hlubi
S404 ::: Phuthi
§S405 ::: Nhlangwini
S406 ::: † Lala
S407 ::: South Ndebele nbl,
§S408 ::: Sumayela Ndebele,
S41 ::: Xhosa xho, Isixhosa,
§S41A ::: – Mpondo, Pondo
§S41B ::: – Xesibe
§S41C ::: – Bomwana
§S41D ::: – Gaika
§S41E ::: – Gcaleka
§S41F ::: – Thembu
§S41G ::: – Mpondomise
§S41H ::: – Ndlambe
§S41I ::: – Hlubi (in former Ciskei)
S42 ::: Zulu zul, Isizulu
§S42A ::: – KwaZulu-Natal Zulu
§S42B ::: – Transvaal Zulu
S42C ::: – Qwabe
S42D ::: – Cele
S43 ::: Swati ssw, Swazi, Siswati, Ngwane
S44 ::: Ndebele of Zimbabwe nde, Sindebele
S51 ::: Tswa tsc, Xitswa
S51A ::: – Dzibi
S51B ::: – Dzonga
S511 ::: Hlengwe
S52 ::: see Changana S53
S53 ::: Changana tso, Xichangana, Tsonga
§S53A ::: – Xiluleke
§S53B ::: – N’walungu
§S53C ::: – Hlave
§S53D ::: – Nkuna
S53E (=S52) ::: – Gwamba
§S53F ::: – Nhlanganu
§S53G ::: – Djonga, Jonga
§S53H ::: – Bila
S54 ::: Rhonga rng, Xironga, incl. Konde, Ssonga, Xonga
S61 ::: Copi cce, Cicopi
S611 ::: ?† Lenge
S62 ::: Tonga toh, Gitonga, Shengwe

"New languages" moved to article.