User:Վիկա Մելիքբեկյան/sandbox

This is the user sandbox of Վիկա Մելիքբեկյան. A user sandbox is a subpage of the user's user page. It serves as a testing spot and page development space for the user and is not an encyclopedia article. Create or edit your own sandbox here.

Other sandboxes: Main sandbox | Template sandbox

Finished writing a draft article? Are you ready to request review of it by an experienced editor for possible inclusion in Wikipedia? Submit your draft for review!

Մանղալը (/ˈbreɪʒər/) տարա է, որն օգտագործվում է ածուխ կամ այլ պինդ վառելիք այրելու համար՝ ճաշ պատրաստելու, տաքացնելու կամ մշակութային ծեսերի համար։ Այն հաճախ ունենում է ոտքերով մետաղյա տուփի կամ ամանի ձև: Նրա բարձրությունը նպաստում է օդի շրջանառությանը՝ կրակին թթվածնով սնուցելով: Մանղալները օգտագործվել են հին ժամանակներից; Նիմրուդ մանղալը թվագրվում է մ.թ.ա. առնվազն 824 թվականին: A brazier (/ˈbreɪʒər/) is a container used to burn charcoal or other solid fuel for cooking, heating or cultural rituals. It often takes the form of a metal box or bowl with feet. Its elevation helps circulate air, feeding oxygen to the fire. Braziers have been used since ancient times; the Nimrud brazier dates to at least 824 BC.^[1]

Պատմություն[edit]

Մանղալ բառը հիշատակված է Աստվածաշնչում։ Եբրայերեն «մանղալ» բառը եգիպտական ծագում ունի, ինչը ենթադրում է, որ այն ներմուծվել է Եգիպտոսից։ Աստվածաշնչում դրա միակ հիշատակումը հետևյալ տողն է. The word brazier is mentioned in the Bible. The Hebrew word for brazier is believed to be of Egyptian origin, suggesting that it was imported from Egypt. The lone reference to it in the Bible being the following verse:

Երեմիա 36:22–23 - Հովակիմ թագավորի ձմեռային պալատը տաքանում էր կրակարանով (եբրայերեն՝ אָח): Jeremiah 36:22–23 - the winter palace of King Jehoiakim was heated by a brazier (Hebrew: אָח).

Հռոմեական կայսր Հովիանոսը թունավորվել է 364 թվականին իր վրանի կրակարանի գոլորշիներից՝ վերջ տալով Կոստանդիանոսի տոհմին: Roman Emperor Jovian was poisoned by the fumes from a brazier in his tent in 364, ending the line of Constantine.

Օգտագործում[edit]

Տաքացում[edit]

Չնայած բաց կրակի վրա փայտածուխի այրման ռիսկերին, կրակարանները լայնորեն կիրառվել են կենցաղային ջեռուցման համար, հատկապես և որոշ չափով ավելի ապահով կերպով օգտագործվում են իսպանալեզու աշխարհում (մասնավորապես, առանց ապակեպատ, միայն փակ շինություններում): Ֆերնանդո դե Ալվա Կորտես Իքստլիլքսոչիտլը նշել է, որ Տեզոզոմոկը՝ Ազկապոտցալկոյի Տեպանեց քաղաքի առաջնորդը, քնում էր երկու կրակարանների միջև, քանի որ այնքան ծեր էր, որ բնական ջերմություն չուներ: 19-րդ դարի բրիտանացի ճանապարհորդները, ինչպիսիք են դիվանագետ և գիտնական Վուդբայն Փերիշը և գրող Ռիչարդ Ֆորդը, որը «Իսպանիայում ճանապարհորդների համար» գրքի հեղինակն է, նշում են, որ կրակարանները համարվում էին ավելի առողջ, քան բուխարիներն ու ծխնելույզները: Despite risks in burning charcoal on open fires, braziers were widely adopted for domestic heating, particularly and somewhat more safely used (namely in unglazed, shuttered-only buildings) in the Spanish-speaking world. Fernando de Alva Cortés Ixtlilxochitl noted that Tezozomoc, the Tlatoani of the Tepanec city of Azcapotzalco, slept between two braziers because he was so old that he produced no natural heat. Nineteenth-century British travellers such as diplomat and scientist Woodbine Parish and the writer Richard Ford, author of A Handbook for Travellers in Spain, state that widely braziers were considered healthier than fireplaces and chimneys.^[2]^[3]

Կրակարանը կարող էր բացօթյա դրվել մեծ սենյակում. հաճախ այն ներառվում էր կահույքի մեջ: Շատ մշակույթներ մշակել են ցածր սեղանի իրենց տարբերակները՝ տակը ջերմության աղբյուրով և վերմակներով՝ ջերմությունը գրավելու համար. Ճապոնիայում՝ կոտացուն, Իրանում՝ կորսին, Աֆղանստանում՝ սանդալին և հյուսիսային Եվրոպայում՝ ոտքի վառարանը: Իսպանիայում կրակարանը շարունակում էր մնալ ջեռուցման հիմնական միջոցներից մեկը մինչև 20-րդ դարի սկիզբը. Ջերալդ Բրենանը իր «Գրանադայից հարավ» հուշագրության մեջ նկարագրեց 1920-ականներին կրակարանի հանգչող ածուխները շորով ծածկված սեղանի տակ դնելու լայն տարածված սովորությունը՝ ձմեռային երեկոներին ընտանիքի անդամների ոտքերը տաք պահելու համար։ The brazier could sit in the open in a large room; often it was incorporated into furniture. Many cultures developed their own variants of a low table, with a heat source underneath and blankets to capture the warmth: the kotatsu in Japan, the korsi in Iran, the sandali in Afghanistan,^[4] and the foot stove in northern Europe. In Spain the brasero continued to be one of the main means of heating until the early 20th century; Gerald Brenan described in his memoir South from Granada its widespread habit in the 1920s of placing dying embers of a brazier beneath a cloth-covered table to keep the legs and feet of the family warm on winter evenings.^[5]

Բույր[edit]

Խոնավ վարդը և խաղողի մնացորդները կծու, անուշահոտ ծուխ են արտադրում , բայց եթե նախապես ամբողջովին չորացրած (համեմված կամ վառված), ինչպես փայտի դեպքում, այս դեպքում էլ օդում քաղցկեղածին մասնիկներ են առաջանում: Moist rose and grapevine trimmings produce a pungent, sweet-smelling smoke, and make charcoal, but unless fully pre-dried (seasoned or kilned) as with wood, do produce carcinogenic particulates in the air.

Բուրավետ նյութերը (նարդոսի սերմեր, նարնջի կեղև) երբեմն ավելացնում էին խարույկի վրա։ Aromatics (lavender seeds, orange peel) were sometimes added to the embers in the brazier.^[3]

Անուշաբույր նյութեր (խունկ) այրելու «բրազը» հայտնի է որպես բուրվառ կամ թրթուր: A "brazier" for burning aromatics (incense) is known as a censer or thurible.

Այլ[edit]

Որոշ եկեղեցիներում կրակարանը օգտագործվում է փոքր կրակի համար , որն այնուհետև օգտագործվում է Զատկի ճրագալույցի ժամանակ Զատիկի մոմը վառելու համար: In some churches a brazier is used to host a small fire, called new fire, which is then used to light the Paschal candle during the Easter Vigil.

Արդյունաբերական հանրահավաքներում տարածված էին կրակարանները, որոնք հիմնականում փոխարինվեցին բողոքի երթերով, և թերթերը գործադուլներ էին իրականացնում ավելի շատ մտավորականների համար՝ որպես նրանց անկման հետագա պատճառ: Braziers were common on industrial picket lines, largely replaced by protest marches and rallies, and a newspaper casts strikes as more white collar as a further reason for their decline.^[6]

Ճապոներեն թարգմանությունը հիբաչի է՝ հիմնականում ճաշ պատրաստելու և մշակութային ծեսերի համար, ինչպիսին է ճապոնական թեյի արարողությունը: The Japanese translation is hibachi - principally for cooking and in cultural rituals such as the Japanese tea ceremony.

1957 թվականից ի վեր «Կաթնամթերքի թագուհին» օգտագործում է «կրակարան» բառը իրենց ցուցանակների վրա՝ նշելու այն վայրերը, որտեղ մատուցվում են տաք սնունդ, ինչպիսիք են հոթ-դոգերը, համբուրգերները, և այլն: Since 1957 Dairy Queen has used the word "brazier" on their signage to indicate the particular locations that serve hot food like hot dogs and hamburgers, etc..

Gallery[edit]

Simple box-style brazier, with broad grill, intended as a metal container (e.g. kettle/tray) heater/cooker
Pompeii, Italy. Table and small brazier to keep food warm. Brooklyn Museum Archives, Goodyear Archival Collection
Brazier used for lighting the Paschal candle during Easter Vigil.
This is a small one used for cooking tortillas.