Ουρανοπίθηκος ο μακεδονικός

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ουρανοπίθηκος ο μακεδονικός
Ouranopithecus macedoniensis
Τμήμα κρανίου ουρανοπίθηκου του μακεδονικού, από το Ξηροχώρι, Ελλάδα (Εθνικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας, Παρίσι, γαλλικά: Muséum national d'histoire naturelle, Paris)
Τμήμα κρανίου ουρανοπίθηκου του μακεδονικού, από το Ξηροχώρι, Ελλάδα (Εθνικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας, Παρίσι, γαλλικά: Muséum national d'histoire naturelle, Paris)
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Ζώα (Animalia)
Συνομοταξία: Χορδωτά (Chordata)
Ομοταξία: Θηλαστικά (Mammalia)
Τάξη: Πρωτεύοντα (Primates)
Οικογένεια: Ανθρωπίδες (Hominidae)
Γένος: Ουρανοπίθηκος (Ouranopithecus)
Είδος: O. macedoniensis
Διώνυμο
Ouranopithecus macedoniensis
Bonis & Melentis, 1977

Ο ουρανοπίθηκος ο μακεδονικός (Ouranopithecus macedoniensis), είναι το αρχαιότερο γνωστό ανθρωποειδές που έζησε στον ελλαδικό χώρο πριν περίπου 10 εκατομμύρια χρόνια.[1]

Ταξινόμηση - τοποθεσίες ανεύρεσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Είναι ένα προϊστορικό είδος ανθρωποειδούς της Ύστερης Μειόκαινου περιόδου[2] της Ελλάδας.[1] Ήταν φυτοφάγος και έμοιαζε εξωτερικά με γορίλα. Πιθανολογείται ως συγγενικό είδος με προγόνους του σύγχρονου ανθρώπου, όμως δεν αποτελεί άμεσο πρόγονο.[3]
  • Αυτό το είδος ουρανοπίθηκου (αγγλικά: Ouranopithecus) έχει βρεθεί σε τρεις περιοχές της Βόρειας Ελλάδας. Η πιο γνωστή τοποθεσία είναι στην Κοιλάδα του Αξιού ποταμού (Ravin de la Pluie).[4] Οι άλλες περιοχές είναι στη Χαλκιδική και στο Ξηροχώρι.
  • Ο ουρανοπίθηκος ο μακεδονικός είναι γνωστός από μια μεγάλη συλλογή απολιθωμάτων κρανίων. Τα ευρήματα έχουν χρονολογηθεί στα τέλη της Μειόκαινου Εποχής, μεταξύ των ετών 9.600.000 με 8.700.000 από σήμερα, λίγο νωρίτερα από ό,τι τα αντίστοιχα ευρήματα στην Τουρκία (Ouranopithecus turkae).[1] Για κάποιους το γεγονός αυτό δείχνει ότι ο ουρανοπίθηκος ο τουρκικός είναι ο άμεσος απόγονος του ουρανοπίθηκου του μακεδονικού αν και είναι γενικά αποδεκτό ότι είναι σε αδελφές ταξινομικές βαθμίδες.[5]

Ετυμολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το συγκεκριμένο επίθετο macedoniensis οφείλεται στην ανακάλυψη των απολιθωμάτων του παρόντος ανθρωποειδούς, στην Μακεδονία.

Κατοικία - φυσικό περιβάλλον[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η εξέταση των οδοντικών υπολειμμάτων του ουρανοπίθηκου του μακεδονικού, αλλά και άλλων συναφών ευρημάτων από διάφορα άλλα ζωικά είδη στην περιοχή (όπως βοοειδών) δείχνουν ότι ο ουρανοπίθηκος ο μακεδονικός ζούσε σε βιότοπο με χαμηλή κάλυψη σε δέντρα και με πλούσια ποώδη στρώματα.[6]

Μορφολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο ουρανοπίθηκος ο μακεδονικός είχε μεγάλο, ευρύ πρόσωπο με εμφανή υπερκόγχια σπείρα. Είχε, επίσης, τετράγωνου σχήματος κοίλωμα οφθαλμού.[7] Πιθανόν επίσης να είχε σχετικά μεγάλου μεγέθους σώμα. Τα υπάρχοντα κρανιακά αποδεικτικά στοιχεία είναι λίγα, αλλά η οδοντοφυΐα του πιθανόν να δείχνει ακραία σεξουαλικό διμορφισμό, σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ό, τι εκείνον που παρατηρήθηκε σε οποιαδήποτε άλλα υφιστάμενα αποδεικτικά στοιχεία μεγάλων πιθήκων.[6] Επίσης, ήταν μάλλον τετράποδος. Δεν είναι δυνατόν να υποθέσουμε με σιγουριά αν χρησιμοποιούσε τα δέντρα για μεταφορά ή διαμονή, αλλά φαίνεται πιθανό ότι το έκανε. Η στρώση αδαμαντίνης των γομφίων του ήταν αρκετά παχιά και είχε χαμηλές ακμές. Ο αρσενικός ουρανοπίθηκος ο μακεδονικός είχε μεγάλους κυνόδοντες με διάτμηση των κάτω προγομφίων.[6]

Διατροφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Με βάση την βαριά σκαμμένη επιφάνεια του δεύτερου γομφίου, οι ερευνητές υποθέτουν ότι η διατροφή του ουρανοπίθηκου του μακεδονικού, αποτελούνταν από κάπως σκληρότερα τρόφιμα, όπως τα καρύδια ή τους κονδύλους.[6]

Συμπεριφορά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η συμπεριφορά του ανθρωποειδούς αυτού ζώου, είναι πολύ δύσκολο να αναφερθεί για είδη που έχουν μικρή ποικιλία σε ευρήματα. Είναι λογικό να υποθέσουμε ότι μπορεί να ήταν είτε μοναχικό, είτε ζούσε μαζί με μια μεγαλύτερη ομάδα διαβίωσης. Το μεγάλο μέγεθος του σώματος μπορεί να έκανε τη αναρρίχησή του σε δέντρα δυσκολότερη, ώστε να τον καθιστά επίγειο τροφοσυλλέκτη, αλλά όλα αυτά μπορεί να είναι απλές λογοτεχνικές εικασίες.[1]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Merceron; Blondel; De Bonis; Koufos; Viriot (2005). «A New Method of Dental Microwear Analysis: Application to Extant Primates and Ouranopithecus macedoniensis (Late Miocene of Greece)». Palaios 20 (6): 551–561. doi:10.2110/palo.2004.p04-17. 
  2. Smith, T. M.;; Lawrence B. Martin,; L. B.;; Reid, D. J.;; de Bonis, L.; Koufose, G. D. (2004). «An examination of dental development in Graecopithecus freybergi (=Ouranopithecus macedoniensis. Journal of Human Evolution 46: 551–577. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-07-05. https://web.archive.org/web/20160705093304/http://www.eva.mpg.de/evolution/pdf/Smith_et_al2004.pdf. Ανακτήθηκε στις 2015-09-17. 
  3. Το αρχαιότερο γνωστό ανθρωποειδές που έζησε στην Ελλάδα πριν 10 εκατ. Χρόνια, (Εφημερίδα Τα Νέα, ανακτήθηκε 17/09/2015).
  4. Koufos, G. D.: «A new protictithere from the late Miocene hominoid locality Ravin de la Pluie of Axios Valley (Macedonia, Greece)»
  5. Güleç; Sevim; Pehlevan; Kaya (2007). «A new great ape from the late Miocene of Turkey». Anthropological Science 115 (2): 153–158. doi:10.1537/ase.070501. 
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 Schrein, Caitlin M. (2006). «Metric variation and sexual dimporphism in the dentition of Ouranopithecus macedoniensis». Journal of Human Evolution 50: 460–468. doi:10.1016/j.jhevol.2005.11.007. 
  7. de Bonis, Louis (1990). «New hominoid skull material from the late Miocene of Macedonia in Northern Greece». Nature 345 (6277): 712–4. doi:10.1038/345712a0. PMID 2193230. 

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]